En Anlaşılır Haliyle Maslow Piramidi
Abraham Maslow, bireysel psikolojik problemlerden çok insan psikolojik ihtiyaçlarının geniş bir yelpazesiyle ilgilenen bir sosyal psikologdu. En çok ihtiyaçlar hiyerarşisi teorisiyle tanınır. Bir piramitte tasvir edilen teori, beş farklı insan psikolojik ve fiziksel ihtiyaç düzeyini önem sırasına göre düzenler.
Maslow’un hiyerarşisindeki ihtiyaçlar arasında fizyolojik ihtiyaçlar (yiyecek ve giyim), güvenlik ihtiyaçları (iş güvenliği), sosyal ihtiyaçlar (arkadaşlık), benlik saygısı ve kendini gerçekleştirme yer alır. Beş ihtiyacı ele alan bu hiyerarşi, yöneticiler tarafından çalışanların motivasyonunu daha iyi anlamak ve bunları yüksek üretkenlik ve iş tatminine yol açacak şekilde ele almak için kullanılabilir.
Maslow piramidin her basamağını bir motivasyon kaynağı olarak görmüş ve insanların en alt basamaktan başlayıp zirveye kadar ulaşma çabasının motivasyonu oluşturduğunu söylemiştir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bir kişi alt basamakları tamamlamadan üst basamaklara geçemez. Örneğin, aç ve susuz olan bir kimse yani fiziksel ihtiyaçlarını karşılayamayan, ne yazık ki güvenlik veya sevgi ihtiyacına odaklanıp motive olamaz. Onun için öncelikli olan yiyecek ve su gibi fiziksel ihtiyaçlarını karşılamaktır. Yahut, güvenlik ihtiyacını karşılayamayan insan, evine güzel mobilyalar almaya, estetiğe, ait olma ve sevgi ihtiyacına motive olamaz; onun için önemli olan güvenliğini sağlamaktır.
En Anlaşılır Haliyle Maslow Piramidi
İhtiyaçlar Hiyerarşisi
1-Fiziksel ihtiyaçlar
Piramidin en alt basamağını oluşturan ve açlık, susuzluk, cinsellik, oksijen, uyku vs gibi temel fizyolojik ihtiyaçları kapsayan basamaktır. Maslow a göre piramidin en önemli kısmı fiziksel ihtiyaçlardır. Çünkü bu ihtiyaçlar karşılanmadan diğer ihtiyaç basamaklarına geçilemez ve aynı zamanda canlılar hayatları boyunca bu ihtiyaçlarını karşılamak için uğraşırlar.
2.Güvenlik İhtiyacı
Tehlike durumundan korunma, emniyette olmayı kapsayan basamaktır. Fizyolojik ihtiyaçlardan sonra gelen bu basamakta insanlar korku, endişe vs durumlarıyla baş ederler. Maslow bu basamak için ‘Bu gereksinim ne kadar çok doyurulursa o denli az ayak bağı olacaktır. Ne denli az olursa cesaret de o denli az olacaktır.’ demiştir.
3.Sevgi / Ait Olma
Üçüncü ihtiyaç seviyesi sevgi ve aidiyet içeren sosyal düzeyli ihtiyaçlardır; bireyler fiziksel olarak kendileriyle ilgilendiklerinde, başkalarıyla paylaşma ve bağlantı kurma ihtiyaçlarını karşılayabilirler. İhmal, kaçınma, dışlanma vb. nedenlerle bu seviyedeki eksiklikler, bir bireyin duygusal olarak önemli ilişkiler kurma ve sürdürme yeteneğini etkileyebilir.
İster büyük bir sosyal gruptan, ister küçük bir aile ve arkadaş ağından gelsin, insanların bir aidiyet ve kabul duygusu hissetmeleri gerekir. Diğer sosyal bağlantı kaynakları meslek kuruluşları, kulüpler, dini gruplar, sosyal medya siteleri vb. olabilir. İnsanların birilerini sevmesi veya başkaları tarafından sevilmesi (cinsel ve cinsel olmayan) gerekir. Bu takıntılar olmadan insanlar yalnızlık, sosyal kaygı ve depresyon gibi psikolojik zorluklara karşı savunmasız olabilir. Koşullar şiddetlendiğinde, bir kişinin yeme ve uyuma gibi temel fizyolojik ihtiyaçlarını karşılama yeteneğini bozabilir.
4.Saygınlık
Dördüncü seviye saygısı, örneğin, başarı ya da statü tanınmasını yoluyla, değerli ve başkaları tarafından doğrulanması normal insan arzu temsil. Bu düzey aynı zamanda kişinin kendisi için sahip olduğu benlik saygısını da içerir. Bu seviyedeki dengesizlikler, düşük benlik saygısı veya aşağılık kompleksi ile sonuçlanabilir. Düşük benlik saygısından muzdarip insanlar, başkaları tarafından şöhret, şan, övgü vb. yoluyla-dış onaylamanın bu düzeyde ihtiyaçlarını yalnızca kısmen veya geçici olarak karşıladığını görebilir.
5.Kendini Geliştirme
Piramidin beşinci seviyesi kendini gerçekleştirmedir. Bu aşamada insanlar tam potansiyellerine ulaştıklarını ve ellerinden gelen her şeyi yaptıklarını hissederler. Kendini gerçekleştirme nadiren kalıcı bir his veya durumdur. Daha ziyade, insanların yaşamları boyunca sahip oldukları kişisel gelişim için devam eden ihtiyacı ifade eder. Kendini gerçekleştirme, önemli bir hedefe ulaştıktan veya belirli bir zorluğun üstesinden geldikten sonra ortaya çıkabilir. Buda yeni bir özgüven veya memnuniyet duygusu ile işaretlenebilir.
